Ιωνίδειος με τα μάτια της Ψυχής μου Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γιώργου Πουκαμισά «Σκιαγραφία μιας Εφηβείας, Πειραιάς 1954-1973 Εκδ. Κασταλία»
Ιωνίδειος με τα μάτια της Ψυχής μου
Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γιώργου Πουκαμισά «Σκιαγραφία μιας Εφηβείας, Πειραιάς 1954-1973 Εκδ. Κασταλία»(Το βιβλίο θα παρουσιαστεί την Πέμπτη 27 Σεπτεμβρίου 2012 στον Σύνδεσμο Αποφοίτων Ιωνιδείου, Πραξιτέλους 236 στις 20.00)
Το 1966, ενώ ο ορίζων γύρω-γύρω σκοτείνιαζε, είδε να πραγματοποιείται ένα μεγάλο όνειρό του. Με δέος έβλεπε από την πλατεία του Δημοτικού Θεάτρου, επισήμως πλατεία Κοραή, να ορθώνεται απέναντι, ένα αυστηρό γεωμετρικό κτήριο, λιτό, χωρίς φτιασίδια. Η χαραγμένη επιγραφή στο υπέρθυρο, έγραφε Ιωνίδειος Πρότυπος Σχολή, το Α’ Γυμνάσιο, όπως ακόμη το έλεγαν όλοι.
Εκεί κατάφερε να ξεκινήσει τις γυμνασιακές σπουδές του, καθώς η κληρωτίδα τον ευνόησε λίγο πριν συμπληρωθεί ο αριθμός των 160 εισακτέων. Ήταν τέλος Ιουνίου 1966. Όταν άκουσε το όνομά του, στη μικρή, εσωτερική αυλή του σχολείου με τις μπασκέτες, όπου δέσποζε μαρμάρινη προτομή του Ρήγα Φεραίου, έτοιμος πια για αρνητική έκβαση, αναπήδησε από τη χαρά του, και ενθουσιασμένος άρχισε να τρέχει γύρω-γύρω, ανασούμπαλα.
Άρχισε να διαβάζει τα ονόματα των σημαντικών αποφοίτων του Σχολείου (ή των μαθητών του, έστω για λίγα χρόνια) που είχαν αναρτηθεί στο διάδρομο της επίσημης εισόδου, πίσω από τη βαριά σιδερένια, βαμμένη πράσινη, θύρα, με τα γυάλινα αδιαφανή φατνώματα: Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Παύλος Νιρβάνας, Σπύρος Μελάς, Λάμπρος Πορφύρας, Δημήτρης Πικιώνης, Παναγιώτης Πιπινέλης, Παντελεήμων Φωστίνης. Γρήγορα, άκουσε από τους καθηγητές του ότι, κοντά σ’ αυτούς κι άλλους, ήταν ακόμα ο αρχιμουσικός Μενέλαος Παλλάντιος, αλλά και δύο από τους δημοφιλέστερους τότε αστέρες του κινηματογράφου και αξιότερους ηθοποιούς, ο Ανδρέας Μπάρκουλης και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ.
Μπαίνοντας στην Ιωνίδειο γυμνασιόπαις, ένας καινούριος κόσμος ξανοίχτηκε μπροστά μου. Πιο ανταγωνιστικός, πιο φωτεινός, πιο πειθαρχημένος. Το σχολείο ήταν ένα εργαστήριο γνώσης και μάθησης. Η δημόσια παιδεία έστεκε ψηλά. Οι καθηγητές του, κυρίως οι φιλόλογοι, οι συγκεκριμένοι της Ιωνιδείου, γνώριζαν να αγγίζουν την ψυχή των μικρών μαθητών και να τους μεταγγίζουν αγάπη για τη γνώση, για τον άνθρωπο, αξιοπρέπεια και ελευθερία. Πρώτοι αυτοί μπόλιασαν στις παιδικές ψυχές τα υψηλά ιδανικά, όπως αναβλύζουν από τα έπη του Ομήρου και παραδόθηκαν από τους δραματικούς ποιητές, αλλά, επίσης, τον Ηρόδοτο, το Θουκυδίδη, τους πλατωνικούς διαλόγους.
Η Ιωνίδειος, όπως τότε συνέβαινε και με τα άλλα πρότυπα Σχολεία της χώρας, δεν ήταν προθήκη χλιδής, δεν ήταν εκπαιδευτήριο προβολής του πλούτου και του νεοπολιτισμού. Σε μια κοινωνία συνεκτική μεν, ταξική δε, η μαθητική κοινωνία της ήταν αταξική, ήταν κοινωνία ισότητας.
Ήταν η εποχή του Γεωργίου Παπανδρέου ο οποίος, ως Πρωθυπουργός είχε κρατήσει ο ίδιος το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, με Αναπληρωτή Υπουργό τον περίφημο Λουκή Ακρίτα, κυπριακής καταγωγής, σπουδαίο άνθρωπο των γραμμάτων και μαχητικό πολιτικό της ομάδας των πλαστηρικών στην Ένωση του Κέντρου.
Ο Ακρίτας ήταν ο πραγματικός Υπουργός της Παιδείας. Περιστοιχιζόταν από άξιους συνεργάτες, όπως ο Ευάγγελος Παπανούτσος που είχε χρηματίσει καθηγητής στο Α’ Γυμνάσιο την τελευταία προπολεμική περίοδο, αλλά και ο Δημήτριος Καρανικόλας, που έτυχε να ήταν ο προηγούμενος σχολάρχης της Ιωνιδείου. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν συμβάλει στο να διαχυθεί ένας άνεμος δημιουργίας και λατρείας για τη γνώση.
Το μικροκλίμα στην Ιωνίδειο ήταν αυστηρό, αλλά όχι βαρύ. Το πνεύμα ήταν αξιοκρατικό. Τον τόνο έδιναν οι καλύτεροι (αλλά και οι χιουμορίστες), ανεξαρτήτως καταγωγής και κοινωνικής προέλευσης. Στους διαδρόμους και το προαύλιο συνωστίζονταν γόνοι – ήταν Γυμνάσιο αρρένων – μικροεφοπλιστών, γιατρών, αρχικαπετανέων, με γιους εισπρακτόρων τρόλεϊ, ναυτεργατών, αστυνομικών, εκπαιδευτικών, βιοτεχνών και άλλων. Με τα χρόνια, η τυχαία συνύπαρξη μέσα στους τοίχους του σχολείου, τόσο διαφορετικών χαρακτήρων και προσώπων – όπου, όμως, όλα τα έλουζε το φως και τα έβρεχε η αρμύρα της θάλασσας του Πειραιά – παίρνει στη φαντασία, διαστάσεις μιας ιερής αδελφότητας της γνώσης.